Hoge Raad corrigeert Nebula-leer

28-07-2014 Print this page
IEPT20140711, HR, ABN AMRO v Berzona

Faillissement heeft geen invloed op bestaande wederkerige overeenkomsten: curator heeft geen bevoegdheid of vordering die wet of overeenkomst niet toekent, zoals ontruiming of opeising van het gehuurde. Uitleg Nebula-arrest beperkt tot niet-gebondenheid curator van juridisch eigenaar aan na faillissement aangegane huurverplichting door economisch eigenaar.

 

FAILLISSEMENTSRECHT

 

In deze procedure verzoekt de ABN AMRO bank om Berzona failliet te verklaren. Als steunvorderingen heeft de bank zich mede beroepen op de vorderingen van de huurders van door Berzona verhuurde flats om het huurgenot daarvan te verschaffen en om onderhoud aan die flats te verrichten. In cassatie is uitsluitend het oordeel van het hof bestreden dat deze vorderingen niet kunnen dienen als steunvordering bij een faillissementsaanvraag. Het middel faalt. De Hoge Raad grijpt de mogelijkheid aan om de Nebula-leer te corrigeren.

 

De Hoge Raad oordeelt dat het faillissement geen invloed heeft op bestaande wederkerige overeenkomsten. De curator heeft echter de mogelijkheid om overeenkomsten niet gestand te doen en dus de daaruit voortvloeiende verbintenissen niet na te komen. De mogelijkheid om uit overeenkomst voortvloeiende verbintenissen (“passief”) niet na te komen, betreft verbintenissen die uit of ten laste van de boedel moeten worden voldaan, zoals een betaling, de afgifte van een zaak of de vestiging van een recht. De curator komt echter niet (“actief”) de bevoegdheid of vordering toe die de wet of de overeenkomst niet toekent, zoals ontruiming of opeising van het gehuurde als de huurovereenkomst nog loopt. Dit zou in strijd komen met het beginsel dat het faillissement geen invloed heeft op bestaande wederkerige overeenkomsten.

 

De Hoge Raad benadrukt dat in het Nebula-arrest geen ander oordeel besloten ligt. Dat arrest heeft volgens de Hoge Raad slechts betrekking op de vraag of de curator gebonden is aan een huurovereenkomst die na het faillissement van de juridische eigenaar van de verhuurde zaak is aangegaan door de economisch eigenaar daarvan op grond van een hem daartoe door de juridische eigenaar verleende contractuele bevoegdheid. Die vraag is in dat arrest ontkennend beantwoord op de grond dat de mogelijkheid om door het aangaan van een huurovereenkomst te beschikken over zaken die behoren tot de boedel, een te vergaande inbreuk vormt op de gelijkheid van schuldeisers. Deze beslissing betreft een andere kwestie dan hier aan de orde.

 

In het onderhavige geval is de curator niet bevoegd de huur te beëindigen als de huurder ten tijde van de faillissementsaanvraag in het genot is van het gehuurde, waardoor geen sprake is van een vordering die ter verificatie kan worden ingediend. De vordering tot het verschaffen van huurgenot kan daarom niet dienen als steunvordering. Het middel kan niet tot cassatie leiden.

 

IEPT20140711, HR, ABN AMRO v Berzona

Zie ook: De Hoge Raad keert op zijn Nebula-schreden terug in ABN AMRO v Berzona