Geen billijke compensatie voor reproducties vervaardigd vanaf onrechtmatige bronnen
05-03-2015 Print this page
Artikel 5(2)(b) Auteursrechtrichtlijn verzet zich niet tegen regeling voor billijke compensatie voor multifunctionele dragers als geheugenkaarten voor mobiele telefoons, ongeacht of het privé kopiëren de voornaamste functie van deze dragers is, mits een van de functies van deze dragers, de houders ervan in staat stelt deze dragers voor dit doel te gebruiken. Regeling voor billijke compensatie bij levering dragers die kunnen worden benut voor kopieën voor privégebruik (zoals geheugenkaarten voor mobiele telefoons), maar niet voor bestanddelen die hoofdzakelijk zijn bestemd om kopieën voor privégebruik op te slaan (zoals de interne geheugens van mp3-spelers) toegestaan, mits deze categorieën niet vergelijkbaar zijn of het verschil in behandeling gerechtvaardigd is. Producenten en importeurs die geheugenkaarten voor mobiele telefoons verkopen kunnen worden verplicht om de billijke compensatie te betalen, indien zij niet weten of eindverwervers particulieren of handelaren zijn. Lidstaten mogen betalingsplichtigen in bepaalde gevallen vrijstellen van de betaling van de billijke compensatie, indien schade voor rechthebbenden minimaal is. Indien lidstaat elk recht van rechthebbenden om reproducties van hun werken voor privégebruik toe te staan heeft uitgesloten, schept toestemming rechthebbende voor gebruik geen verplichting tot betaling billijke compensatie. Gebruik technische voorzieningen niet van invloed op verplichting tot betaling van billijke compensatie voor privékopieën die daarmee gemaakt zijn. Geen billijke compensatie voor reproducties vervaardigd vanaf onrechtmatige bronnen. Billijke compensatie mogelijk voor reproducties van beschermde werken vervaardigd door natuurlijke persoon vanaf of met behulp van een inrichting van een derde.
AUTEURSRECHT
Copydan is een beheersorganisatie die houders van rechten op audio- en videoproducties vertegenwoordigt. Copydan is van mening dat geheugenkaarten voor mobiele telefoons, met uitzondering van geheugenkaarten met een extreem beperkte opslagcapaciteit, onder het stelsel van billijke compensatie uit hoofde van de uitzondering op het reproductierecht in de ophavretslov (Deense auteurswet) vallen. Daarom heeft zij Nokia gedagvaard en geëist dat Nokia wordt veroordeeld haar een vergoeding voor het kopiëren voor privégebruik te betalen voor de geheugenkaarten die in de periode van 2004 tot en met 2009 zijn ingevoerd. Volgens Nokia vallen enkel rechtmatige kopieën voor privégebruik waarvoor de rechthebbenden geen toestemming hebben gegeven, binnen het stelsel van billijke vergoeding. Geheugenkaarten voor mobiele telefoons bevatten slechts zelden dergelijke kopieën, zodat geen vergoeding voor deze kopieën kan worden geëist. Het Østre Landsret heeft de behandeling van de zaak geschorst en een aantal prejudiciële vragen gesteld, welke als volgt worden beantwoord.
1) Artikel 5, lid 2, onder b), van richtlijn 2001/29/EG […], verzet zich niet tegen een nationale regeling die voorziet in een billijke compensatie uit hoofde van de uitzondering op het reproductierecht voor kopieën voor privégebruik voor multifunctionele dragers zoals geheugenkaarten voor mobiele telefoons, ongeacht of het vervaardigen van deze kopieën de voornaamste functie van deze dragers is, mits een van de functies van deze dragers, eventueel secundair, de houders ervan in staat stelt deze dragers voor dit doel te gebruiken. Niettemin kan het van invloed zijn op het bedrag van de verschuldigde billijke compensatie of het vermogen om met de drager reproducties te vervaardigen, de voornaamste of een secundaire functie ervan is en wat het relatieve belang ervan is. In situaties waarin de schade voor de rechthebbenden als minimaal wordt beschouwd, is het mogelijk dat door de terbeschikkingstelling van deze functie geen verplichting ontstaat om deze compensatie te betalen.
2) Artikel 5, lid 2, onder b), van richtlijn 2001/29 verzet zich niet tegen een nationale regeling die een vergoeding ter financiering van de billijke compensatie uit hoofde van de uitzondering op het reproductierecht voor kopieën voor privégebruik oplegt voor de levering van dragers die kunnen worden benut voor het vervaardigen van kopieën voor privégebruik, zoals geheugenkaarten voor mobiele telefoons, maar niet voor de levering van bestanddelen die hoofdzakelijk zijn bestemd om kopieën voor privégebruik op te slaan, zoals de interne geheugens van mp3-spelers, mits deze verschillende categorieën (dragers en bestanddelen) niet vergelijkbaar zijn of het verschil in behandeling gerechtvaardigd is. Het staat aan de verwijzende rechter dit na te gaan.
3) Artikel 5, lid 2, onder b), van richtlijn 2001/29 moet aldus worden uitgelegd dat het zich niet verzet tegen een nationale regeling die producenten en importeurs die geheugenkaarten voor mobiele telefoons aan handelaren verkopen en ervan op de hoogte zijn dat deze kaarten bestemd zijn om te worden doorverkocht, maar niet weten of de eindverwervers particulieren of handelaren zijn, verplicht de vergoeding ter financiering van de billijke compensatie uit hoofde van de uitzondering op het reproductierecht voor kopieën voor privégebruik te betalen, mits
– een dergelijk stelsel gerechtvaardigd wordt door praktische moeilijkheden;
– betalingsplichtigen zijn vrijgesteld van de betaling van deze vergoeding als zij aantonen dat zij de geheugenkaarten voor mobiele telefoons hebben geleverd aan andere dan natuurlijke personen die deze installaties, apparaten en dragers duidelijk voor andere doelen dan het kopiëren voor privégebruik aanschaffen, met dien verstande dat deze vrijstelling niet kan worden beperkt tot de levering aan enkel handelaren die zijn geregistreerd bij de organisatie die de vergoedingen beheert;
– dit stelsel voorziet in een recht op terugbetaling van de vergoeding dat doeltreffend is en de teruggave van de betaalde vergoeding niet uiterst moeilijk maakt, waarbij de vergoeding enkel kan worden terugbetaald aan de eindverwerver van een geheugenkaart die daartoe een verzoek bij de organisatie indient.
4) Artikel 5, lid 2, onder b), van richtlijn 2001/29, gelezen in het licht van overweging 35 ervan, moet aldus worden uitgelegd dat het de lidstaten de mogelijkheid biedt om betalingsplichtigen in bepaalde gevallen die binnen de werkingssfeer van de uitzondering op het reproductierecht voor het kopiëren voor privégebruik vallen, vrij te stellen van de betaling van de billijke compensatie uit hoofde van die uitzondering, op voorwaarde dat de schade voor de rechthebbenden in die gevallen minimaal is. Deze staten zijn bevoegd de drempelwaarde voor die schade vast te stellen, met dien verstande dat deze drempelwaarde met name in overeenstemming met het beginsel van gelijke behandeling moet worden toegepast.
5) Richtlijn 2001/29 moet aldus worden uitgelegd dat, indien een lidstaat krachtens artikel 5, lid 2, van deze richtlijn heeft besloten om binnen de materiële werkingssfeer van deze bepaling elk recht van de rechthebbenden om reproducties van hun werken voor privégebruik toe te staan, uit te sluiten, de toestemming van een rechthebbende voor het gebruik van de bestanden met zijn werken geen impact kan hebben op de verplichting van een billijke compensatie uit hoofde van de uitzondering op het reproductierecht voor de reproducties die overeenkomstig artikel 5, lid 2, onder b), van deze richtlijn met behulp van deze bestanden zijn vervaardigd en op zichzelf geen verplichting voor de gebruiker van de betrokken bestanden kan scheppen om de rechthebbende een vergoeding te betalen.
6) De tenuitvoerlegging van technische voorzieningen als bedoeld in artikel 6 van richtlijn 2001/29 voor inrichtingen gebruikt om beschermde werken te reproduceren, zoals dvd’s, cd’s, mp3-spelers of computers, is niet van invloed op de verplichting van een billijke compensatie uit hoofde van de uitzondering op het reproductierecht voor kopieën voor privégebruik vervaardigd met behulp van die inrichtingen. Niettemin kan de tenuitvoerlegging van invloed zijn op het concrete niveau van de compensatie.
7) Richtlijn 2001/29 verzet zich tegen een nationale regeling die voorziet in een billijke compensatie uit hoofde van de uitzondering op het reproductierecht voor reproducties vervaardigd vanaf onrechtmatige bronnen, namelijk van beschermde werken die zonder toestemming van de rechthebbenden ter beschikking van het publiek zijn gesteld.
8) Richtlijn 2001/29 verzet zich niet tegen een nationale regeling die voorziet in een billijke compensatie uit hoofde van de uitzondering op het reproductierecht voor reproducties van beschermde werken vervaardigd door een natuurlijke persoon vanaf of met behulp van een inrichting die aan een derde toebehoort.
