De Digitale schandpaal: maatschappelijk drukventiel of eigenrichting?

14-09-2017 Print this page
B915117

Mediaforum 2017/4, p. 111-116, R. Maalderink: "Loes Reijmer, Sylvana Simons, Patricia Paay en de Treinplasser: regelmatig worden bekende en onbekende Nederlanders digitaal aan de schandpaal genageld. Onlangs bepleitte Monica Lewinsky nog dat er ‘eeneinde [moet] komen aan publieke vernedering als bloedsport’. Deze bijdrage definieert de digitale schandpaal, onderzoekt welke kenmerken die schandpaal onderscheiden van andere uitingsvormen en analyseert de juridische implicaties daarvan.

[…]

De digitale schandpaal kan gezien worden als maatschappelijk drukventiel: een middel om de maatschappij haar onvrede te laten uiten. Ook kan het worden beschouwd als middel om mensen sociale regels te laten naleven en ze te bestraffen in het geval van een (vermeende) misstap. Die vorm van bestraffing is echter buitenrechtelijk en de toepassing ervan lijkt willekeurig. De gevolgen voor de geschandpaalde zijn bovendien vaak zo ernstig dat die niet in verhouding staan tot de vermeende misstap.

[…]

Het verdient aanbeveling dat de rechter deze bijzondere kenmerken van de digitale schandpaal in ogenschouw neemt. Daarbij is het de uitdaging – zoals het altijd de uitdaging is bij uitingszaken – om aan de ene kant ruimte te laten voor de internetgemeenschap om onderwerpen aan te kaarten en aan de andere kant te voorkomen dat diezelfde gemeenschap daarmee de geschandpaalden monddood maakt. Dit beschreef ik als de afweging tussen het chilling effect en het omgekeerde chilling effect."