De ideeën van de tijd

B9 10794. Voorzitter Rechtbank van Eerste Aanleg van Brussel, 10 februari 2012, 10/4530/A en 10/5711/A, Bienvenu Mbutu Mondondo tegen SA Moulinsart en SA Edition Casterman in aanwezigheid van Le Conseil Représentatif des Associations Noirs (CRAN). (met dank aan Christian Dekoninck, Crowell & Moring).

Toepassing van de Belgische anti-racisme wetgeving. Verkoop van het album “Kuifje in Afrika” is niet in strijd met deze wetgeving. De stakingsvordering wordt dan ook geweigerd.

Geen auteursrechtelijke zaak, maar niettemin interessant voor practici van IE en mediarecht. Het betreft de bekende strip “Kuifje in Afrika”. Deze strip, geschreven in 1931 en aangepast in 1946, wordt nog steeds uitgegeven door Casterman. De Congolese student Mbutu Mondondo is van oordeel dat deze strip zijn waardigheid als Afrikaan (“Homme noir") aantast. Op grond van de Belgische anti-racisme wetgeving vordert hij de staking van de verkoop van dit album. In ondergeschikte orde vordert hij de invoeging van een waarschuwing, zoals in het Verenigd Koninkrijk al het geval is. Hij is van oordeel dat deze strip een verboden vorm van discriminatie uitmaakt, aanzet tot discriminatie, segregatie en haat of geweld jegens een groep, een gemeenschap of de leden ervan en, tot slot, dat hierdoor denkbeelden die zijn gegrond op rassuperioriteit of rassenhaat, worden verspreid, dit alles in strijd met de Belgische anti-racisme wet. Op grond van deze wetgeving stelt hij een stakingsvordering in tegen de uitgevers.

Allereerst stelt de Voorzitter vast dat de vordering nog niet verjaard is daar de beweerde inbreuken pas sinds de inwerkingtreding van de aangepaste anti-racisme wetgeving in 2003 strafbaar zijn.  Zij wijst de vordering evenwel als ongegrond af, kort gezegd, omdat het album weliswaar de ideeën weerspiegelt van de tijd waarin het is geschreven (1931), maar geenszins afbreuk doet aan de waardigheid van de persoon of welbewust aanzet tot haat of discriminatie. Ook de tegenvordering van Casterman en Moulinsart tot betaling van een schadevergoeding wegens tergend en roekeloos geding, wordt afgewezen als ongegrond.
Beroep werd reeds ingesteld. Er is ook nog een strafrechtelijke zaak hangende waar de student Mbutu Mondondo zich burgerlijke partij heeft gesteld.

Lees het vonnis hier.