De verstoorde illusie

22-08-2011 Print this page

B9 10050. Prof. mr. P.B. Hugenholtz, IviR: Gezamenlijke noot onder Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen 16 juli 2009 (Infopaq), NJ 2011, 288; Hof van Justitie van de Europese Unie 22 december 2010 (BSA), NJ 2011, 289 (Gepubliceerd in NJ 2011, p. 2890-2893).

“Tot voor kort werd algemeen aangenomen dat ook het werk — het object van auteursrechtelijke bescherming en dus een kernbegrip in het auteursrecht — zich goeddeels aan harmonisatie had weten te onttrekken. (…) Deze illusie van nationale autonomie is door de hierboven afgedrukte twee arresten wreed verstoord. Zonder veel omhaal van woorden leidt het Europese Hof van Justitie uit de context van het in art. 2 van de Auteursrechtrichtlijn geharmoniseerde, doch niet gedefinieerde reproductierecht af dat dit betrekking moet hebben op ‘materiaal dat oorspronkelijk is in die zin dat het gaat om een eigen intellectuele schepping van de auteur ervan’ (Infopaq, § 37).

In het meer recente BSA-arrest wordt onder verwijzing naar het Infopaq-arrest in een obiter dictum geoordeeld dat de grafische gebruikersinterface van een computerprogramma, hoewel niet als computerprogramma aan te merken, toch de bescherming van het auteursrecht geniet ‘indien hij een eigen intellectuele schepping van zijn auteur is’ (§ 45-46).

Op deze arresten is in de buitenlandse literatuur met verbijstering en verontwaardiging gereageerd. Schulze spreekt schamper van ‘schleichende Harmonisierung’(sluipharmonisatie) van het werkbegrip, terwijl Griffith de arresten verwerpt als ‘a striking example of judicial activism in the interests of harmonisation’. Dat juist uit Duitsland en het Verenigd Koninkrijk kritiek komt, behoeft niet te verbazen; naar verwachting zijn de consequenties van deze arresten voor beide landen het grootst. Terwijl in Duitsland bovengemiddelde eisen aan de kwaliteit van een werk plegen te worden gesteld, is in het Verenigd Koninkrijk voor het verkrijgen van copyright van oudsher niet veel meer vereist dan een zekere mate van ‘skill and labour’. De consequenties van beide arresten zullen zich juist in deze landen dus het meest doen voelen.

Voor Nederland lijken de gevolgen minder ingrijpend te zijn. Weliswaar overheerst ook hier de verbazing, doch algemeen wordt aangenomen dat de materiële consequenties beperkt zullen blijven.(…)”

Lees de volledige noot hier.