Het combineren van vormgevingselementen

B9 10775. Rechtbank ’s-Gravenhage, 8 februari 2012, Burgers Lederwarenfabriek Wijchen B.V. tegen Basil B.V. (met dank aan Thera Adam-Van Straaten, Leijnse Artz).

Auteursrecht. Fietstassen. Burgers, een fabrikant van voornamelijk fietstassen, stelt dat een aantal fietstassen van gedaagde inbreuk maken op haar auteursrechten (afbeeldingen in het vonnis).  De rechtbank wijst de inbreukvorderingen echter af. Beknoptheid stellingen eiser leidt tot hogere proceskosten gedaagde.

Het vormgevingserfgoed en het combineren van vormgevingselementen spelen een belangrijke rol in deze zaak. Zo overweegt de rechtbank m.b.t. Burgers’ fietstas ‘Daily Shopper 1b’ en Basils ‘Mira’ dat een aantal elementen “geen nieuwe vormgevingselementen waren ten tijde van het ontwerp en dat sommige van deze elementen ook al eerder met elkaar waren gecombineerd. Desalniettemin heeft de ontwerper van de Daily Shopper 1B bij de combinatie van deze elementen specifieke eigen keuzes gemaakt die niet zo banaal of triviaal zijn, dat daarin geen enkele creatieve arbeid valt aan te wijzen. De eigen schepping bestaat uit de gekozen combinatie van een aantal specifieke vormgevingselementen: een handvat dat doorloopt in de bovenrand van de tas, een rits hoog op de voorkant, taps toelopende zijkanten en effen zwart materiaal."

Op de Daily Shopper 1B rust derhalve auteursrecht, maar de daaraan verbonden bescherming is gezien het vormgevingserfgoed beperkt van omvang. Vervolgens oordeelt de rechter dat bij de gesteld inbreukmakende fietstas ‘Mira’ ontwerpkeuzes zijn gemaakt [geen doorlopende hengsel – B9] waarbij er andere vormgevingselementen zijn gecombineerd, waardoor de totaalindruk van die tas afwijkt van de Daily Shopper 1B. De ontwerper van de Mira heeft, gelet op de beperkte beschermingsomvang van de Daily Shopper 1B, voldoende afstand gehouden van de Daily Shopper 1B en de Mira vormt dan ook geen inbreukmakende verveelvoudiging van de Daily Shopper 1B. Mondi Joy. 

Een soortgelijk oordeel geeft de rechtbank bij de vergelijking van Burgers’ eerste versie van de Mondi Joy Double en Basils Rosa/Jada. Bij de tassen is gebruik gemaakt van vaker voorkomende vormgevingselementen en functionele detaillering, maar de  totaalindruk wijkt ook hier af, waardoor van inbreuk geen sprake is.

Ook de inbreukvorderingen m.b.t. de tweede versie van de Mondi Joy, de Roman black en Roman blue variant en de Rosa/Jada van Basil worden afgewezen, aangezien al afdoende is aangetoond dat Basils Rosa (voorloper van de Jada) niet later is ontworpen en ontlening dus niet kan worden vastgesteld.

De 1019h proceskosten eiser: €25.000,-   De kosten van een eerdere Duitse procedure tellen niet mee, maar het indicatietarief wordt wel enigszins verhoogd: “Dit is door Burgers in de hand gewerkt doordat zij in haar dagvaarding zeer beknopt stellingen heeft ingenomen, die onduidelijkheid lieten bestaan over de vraag op welke auteursrechtelijke werken zij zich nu precies beriep. Dit verklaart tot op zekere hoogte de hoeveelheid door (de advocaat en de gemachtigde van) Basil besteedde tijd.”

Lees het vonnis hier.