VRIJHEID VAN MENINGSUITING DISCLAIMER
Mengeling van feiten en fictie; geen sprake van één waarheid.
• allereerst van oordeel dat, zoals IDTV ook heeft aangevoerd, in dit geval geen sprake is van één waarheid. De film gaat over een gebeurtenis van bijna 30 jaar geleden, waarbij op verschillende momenten veel verschillende personen betrokken zijn geweest. Derhalve kan niet zonder meer worden uitgegaan van de door [eiser 1] en [eiser 2] aangebrachte scheiding tussen feiten en fictie. Ook op andere gronden dient de vordering van [eiser 1] en [eiser 2] met de nodige terughoudendheid te worden beoordeeld. Toewijzing van de vordering zou immers kunnen leiden tot een te gedetailleerde en daarmee onleesbare en/of misleidende disclaimer. Bovendien zou dit kunnen leiden tot een “chilling effect”, in die zin dat meerdere betrokkenen hun “eigen” disclaimer eisen, ook bij eventuele toekomstige verfilmingen van andere historische gebeurtenissen. Op die wijze zouden betrokkenen bij een historische gebeurtenis een te grote grip kunnen krijgen op het maken en samenstellen van speelfilms.
Artistieke vrijheid: gebruik vuurwapen bij ontvoering
• Het gebruik van een wapen bij de daadwerkelijke ontvoering kan dan ook geacht worden te vallen onder de artistieke vrijheid van de filmmaker en staat niet zo ver af van de werkelijkheid dat de belangen van [eiser 1] en [eiser 2] hierdoor op een ernstige wijze worden aangetast, althans op een wijze dat dit expliciet in de disclaimer zou moeten worden opgenomen.
Artistieke vrijheid: schieten op of dreigen met vuurwapen naar taxi
• Mocht juist zijn dat, zoals [eiser 1] en [eiser 2] stellen, in werkelijkheid ten tijde van de ontvoering niet op een taxi is geschoten, doch enkel is gedreigd met een vuurwapen in de richting van een taxi, dan geldt ook hier dat sprake is van een fictief element dat toewijzing van de vordering niet rechtvaardigt. Of nu gedreigd wordt met een vuurwapen of daadwerkelijk wordt geschoten, valt naar het oordeel van de voorzieningenrechter onder de artistieke vrijheid van de filmmaker.
Fictieve verhaallijn: suggestie mishandeling vriendin
• IDTV heeft erkend dat in de film de suggestie wordt gewekt dat de vriendin van [eiser 2] (die in de film is te zien met een opgezwollen oog) door [eiser 2] is mishandeld. Daarnaast heeft IDTV erkend dat dit een fictieve verhaallijn betreft. Voor zover IDTV weet is de vriendin van [eiser 2] in werkelijkheid niet door hem mishandeld. De voorzieningenrechter overweegt hierover dat ook dit fictieve element toewijzing van de vordering niet rechtvaardigt. IDTV heeft in dit verband terecht aangevoerd dat een groot aantal publicaties in de media (mede naar aanleiding van een kort geding dat is aangespannen door een van de andere ontvoerders) het fictieve karakter van de film benadrukt.
IEPT20111201, Rb Amsterdam, IDTV - De Heineken Ontvoering
