Databank slechts auteursrechtelijk beschermd indien is voldaan aan oorspronkelijkheidsvereiste

(Met dank aan Thijs van Aerde (Houthoff Buruma) en Arnout Groen (Hofhuis Alkema Groen).

Conform Football Dataco-arrest is alleen auteursrechtelijke bescherming mogelijk voor een oorspronkelijke databank; “geschriftenbescherming” voor niet-oorspronkelijke databank in strijd met Databankrichtlijn. Prejudiciële vraag: omvat toepassingsgebied van Databankenrichtlijn mede (online) databanken, die niet worden beschermd door auteursrecht en ook niet door recht sui generis? 

GESCHRIFTENBESCHERMING - DATABANKENRECHT

Vervolg op IEPT20120313 (hof) en IEPT20100728 (rb). PR Aviation exploiteert een website waarop consumenten vluchtgegevens van ‘low cost’ luchtvaartmaatschappijen kunnen doorzoeken, prijzen kunnen vergelijken en een vlucht kunnen boeken, dat laatste tegen betaling van een provisie. De gegevens die nodig zijn om te voldoen aan een individuele zoekopdracht haalt PR Aviation, langs geautomatiseerde weg, onder meer uit een gegevensverzameling die is gekoppeld aan de ook voor consumenten toegankelijke website van Ryanair. In dit geding heeft Ryanair aangevoerd dat PR Aviation inbreuk maakt op de voor Ryanair uit deze gegevensverzameling voortvloeiende rechten en heeft zich daarbij beroepen op haar databankenrecht en auteursrecht. Het hof heeft de hierop gebaseerde vorderingen van Ryanair afgewezen.

Op grond van het HvJEU-arrest Football Dataco en (een richtlijnconforme uitleg van) de Databankenrichtlijn oordeelt de HR dat een databank slechts in aanmerking komt voor auteursrechtelijke bescherming, indien is voldaan aan het oorspronkelijkheidscriterium. Het beroep van Ryanair op de geschriftenbescherming kan derhalve geen doel treffen. In het oordeel van het hof ligt voorts besloten dat de gegevensverzameling c.q. databank van Ryanair niet aan dit criterium voldoet, zodat deze databank niet auteursrechtelijk beschermd is.

3.5.2 Het rechtszekerheidsbeginsel en de onwenselijkheid van wetsuitleg contra legem kunnen hieraan niet afdoen. De formulering van art. 10 lid 1 onder 1° Aw laat de hier bedoelde uitleg immers toe. Aan de bedoeling van de wetgever om de geschriftenbescherming voorshands te handhaven, komt bij de uitleg van de onderhavige bepaling geen overwegende betekenis toe. Dit is reeds het geval omdat - zoals hiervoor in 3.4.2 is overwogen – niet is gebleken dat de Nederlandse wetgever bij de handhaving van de geschriftenbescherming heeft willen afwijken van datgene waartoe de Databankenrichtlijn hem verplichtte, in samenhang met de omstandigheid dat de wetgever van de onjuist gebleken veronderstelling uitging dat de geschriftenbescherming buiten het bereik van de Databankenrichtlijn viel.

De beoordeling van het onderdeel van het cassatiemiddel dat het databankenrecht betreft, spitst zich erop toe of het toepassingsgebied van de Databankenrichtlijn mede (online) databanken omvat die niet worden beschermd door het auteursrecht en ook niet door een recht sui generis. Het gaat in dit verband met name om de vraag of de beperking van de contractsvrijheid die volgen uit artikel 6(1), 8 en 15 van de richtlijn ook gelden voor deze databanken. Hoewel de HR overweegt dat denkbaar is dat de uniformerende strekking van de richtlijn meebrengt dat hetgeen ten aanzien van beschermde databanken niet mag worden verboden, bij onbeschermde databanken evenmin mag worden verboden, stelt zij hierover een prejudiciële vraag aan het HvJEU. Iedere verdere beslissing wordt aangehouden.  

"Strekt de werking van de DbRl zich mede uit tot online databanken die niet, op de voet van hoofdstuk II van de Richtlijn, worden beschermd door het auteursrecht en ook niet, op de voet van hoofdstuk III, door een recht sui generis, en wel in die zin dat ook in zoverre de vrijheid om gebruik te maken van dergelijke databanken met (al dan niet overeenkomstige) toepassing van art. 6 lid 1 en 8 in verbinding met art. 15 DbRl, niet contractueel mag worden beperkt?"

IEPT20140117, HR, Ryanair v PR Aviation

(ECLI-versie) (ECLI-versie conclusie A-G)