Online plaatsen digitaal archief maakt inbreuk op auteursrecht aangeslotenen Lira en Pictoright

18-12-2014 Print this page
IEPT20141217, Rb Den Haag, Lira en Pictoright v Leiden
(Met dank aan Dylan Griffiths, Griffiths Advocaten)

Lira en Pictoright ontvankelijk: geen artikel 22 WTCB geschil en voldaan aan eisen 3:305a BW. Voldoende onderbouwd dat gemeente werken van aantal specifiek genoemde freelance journalisten en fotografen zonder toestemming heeft verveelvoudigd en openbaargemaakt. Niet vereist dat voor iedere afzonderlijke aangeslotene en/of per werk moet worden gesteld dat inbreuk is gemaakt. Beroep gemeente op artikel 16n Aw (dreigend verval) slaagt m.b.t. digitaliseren archief, online plaatsen digitale archief wel inbreukmakend. Geen beroep op redelijkheid en billijkheid: Gemeente had meer onderzoek moeten verrichten op grond van Richtlijn Verweesde werken. Geen misbruik van recht door Lira en Pictoright.

 

AUTEURSRECHT - PROCESRECHT

 

De gemeente Leiden exploiteert het archief van Erfgoed Leiden en Omstreken, waarin zij haar volledige archief van zeven regionale kranten gedigitaliseerd. Lira en Pictoright stellen dat de gemeente inbreuk maakt op de auteursrechten van de bij hen aangeslotenen door (i) de archieven van de regionale kranten te digitaliseren en (ii) het digitale archief online ter beschikking te stellen aan het publiek.

 

Lira en Pictoright zijn ontvankelijk, omdat de onderhavige zaak geen geschil in de zin van artikel 22 WTCB betreft, gezien het feit dat er geen vordering tot voldoening of vaststelling van verschuldigde collectieve vergoedingen is ingesteld. Ook zijn Lira en Pictoright bevoegd krachtens artikel 3:305a BW, om hun vorderingen in te stellen als collectieve actie, omdat is voldaan aan de eis dat de belangen van de aangeslotenen gelijksoortig zijn.

 

Lira en Pictoright hebben voldoende onderbouwd dat de gemeente concrete werken van een aantal specifiek genoemde bij hen aangesloten freelance journalisten en fotografen, die daarvoor geen toestemming hebben verleend, heeft verveelvoudigd en openbaar gemaakt. De Gemeente heeft gesteld dat zij met betrekking tot werken van buitenlandse freelance journalisten “in het algemeen” toestemming heeft verkregen, in de vorm van een licentie van de uitgever van de desbetreffende kranten. Zij heeft echter niet gesteld dat deze kranten toestemming van de betreffende freelance journalisten hebben verkregen voor de verveelvoudiging en openbaarmaking in het digitale archief van hun licentienemer. Nu verveelvoudiging en openbaarmaking van specifieke werken van een tiental aangeslotenen is vastgesteld en niet wordt ontkend dat er meer werken van direct aangeslotenen en werken van indirect aangeslotenen zijn verveelvoudigd en openbaargemaakt, is voor toewijzing van de (mede) als collectieve actie gevorderde verklaring voor recht en het stakingsbevel niet vereist dat voor iedere afzonderlijke aangeslotene en/of per werk moet worden gesteld dat inbreuk is gemaakt.

 

Het beroep van de gemeente op artikel 16n Aw (dreigend verval van de jaargangen van de kranten) slaagt ten aanzien het digitaliseren van het archief, maar niet ten aanzien van het online beschikbaar stellen daarvan. De uitzondering uit artikel 15h Aw geldt slechts voor terminals in de gebouwen van het archief.

 

Dat het voor de gemeente ondoenlijk was om voorafgaand aan de openbaarmaking van het digitale archief toestemming te vragen, is onvoldoende voor een beroep op redelijkheid en billijkheid ten aanzien van de collectieve actie.  Er was geen noodzaak voor het online beschikbaar stellen van het archief en Lira en Pictoright hebben de gemeente de mogelijkheid gegeven om toestemming te verkrijgen. Een beroep op artikel 10 EVRM is onvoldoende onderbouwd. Ook is geen sprake van misbruik van recht aan de zijde van Lira en Pictoright. Dat de werken waarom het in de procedure gaat een kwantitatief klein aandeel van het gehele archief vormen niet dat de handhaving daarvan in kwalitatief opzicht onevenredig is.

 

De verklaring voor recht en het stakingsbevel met betrekking tot het online openbaar maken van het digitale archief worden toegewezen. De gevorderde opgave wordt ten aanzien van de tien aangeslotenen die in de dagvaarding zijn genoemd toegewezen. De proceskosten van € 45.295 acht de rechtbank evenredig.


IEPT20141217, Rb Den Haag, Lira en Pictoright v Leiden
 

(kopie origineel vonnis)