Bibliotheek kerkgenootschap is een 'voor het publiek toegankelijke instelling'
05-10-2017 Print this page
Uitleningen door GGNB zijn te kwalificeren als uitleningen in de zin van artikel 12 Aw en GGNB is leenvergoeding aan Stichting Leenrecht verschuldigd: de bibliotheek van de kerkelijke organisatie is een voor het publiek toegankelijke instelling en de GGNB kan geen beroep doen op de vrijstelling voor onderwijsinstellingen van artikel 15c lid 2 Aw.
GGNB is een zelfstandig kerkgenootschap. Door GGNB wordt een bibliotheek beheerd. De bibliotheek is uitsluitend toegankelijk voor leden van GGNB en voor (ouders van) leerlingen van de school die lid van de bibliotheek zijn. Als lid van GGNB ben je niet automatisch lid lid van de bibliotheek. De bibliotheek leent - onder andere - auteursrechtelijk beschermde boeken uit. GGNB weigert de leenvergoeding aan Stichting Leenrecht te voldoen. GGNB is geen leenvergoeding verschuldigd omdat het uitlenen door de bibliotheek niet aan te merken valt als uitlening in de zin van artikel 12 lid 3 Aw, aangezien de bibliotheek niet is aan te merken als een instelling die toegankelijk is voor het publiek.
Naar het oordeel van de rechtbank moet, om vast te kunnen stellen of het hier om uitlening gaat in de zin van artikel 12 lid 3 Aw, het begrip ´publiek´ aan de hand van Europese rechtspraak worden uitgelegd. Publiek is een bestanddeel van de definitie van ´uitlening´. Het HvJEU heeft echter de term publiek in de definitie van uitlening niet uitgelegd, maar de rechtbank gaat ervan uit dat de jurisprudentie van het HvJEU over de uitleg van ´publiek´ in de zinsnede ´mededeling aan het publiek´ zoals bedoeld in artikel 8 Lrl 2006 en ´aan het publiek´ in het kader van het distributierecht, relevant is voor uitleg van het begrip ´publiek´ in deze zaak. In deze zaken (zie onder andere: IEPT20160908, HvJEU, GeenStijl v Sanoma IEPT20160531, HvJEU, Reha Training v GEMA, HvJEG, 15 maart 2012, Phonographic Performance en IEPT20120315, HvJEU, SCF v Del Corso) heeft het HvJEU bepaald dat onder ‘publiek’ een onbepaald aantal potentiële ontvangers wordt verstaan, waarbij de onbepaaldheid slaat op personen in het algemeen. Het ‘publiek’ omvat dus niet personen die tot een private groep behoren. De groep moet verder bestaan uit een vrij grote groep van personen.
Het begrip publiek van artikel 2 lid 1 aanhef en onder lid 2 Lrl2006 moet aldus ruim worden uitgelegd. Een andere uitleg is niet verenigbaar met het uitgangspunt van hoge bescherming van de auteurs en de toekenning van een passende uitleenvergoeding als uitzondering op de hoofdregel van een verbodsrecht van de auteur. Een instelling is alleen dan niet toegankelijk voor het publiek wanneer er sprake is van een persoonlijke verhouding tussen de leden en de uitlenende instelling. Een dergelijke situatie is in deze zaak niet aan de orde. De personen die toegang hebben tot de bibliotheek behoren niet tot een private groep en gezien het aantal leden van de gemeente, namelijk 3600, die potentieel toegang hebben tot de bibliotheek, is er sprake van een vrij groot aantal personen.
De bibliotheek is een voor het publiek toegankelijke instelling en de uitleningen zijn uitleningen in de zin van artikel 12 lid 3 Aw.
GGNB kan geen beroep doen op de vrijstelling voor onderwijsinstellingen van artikel 15c lid 2 Aw. Dit artikel moet eng worden uitgelegd in die zin alleen die instelling waarbij onderwijs (of onderzoek) de enige activiteit is, als een van vergoeding vrijgestelde instelling aangemerkt kan worden. GGNB stelt zelf dat zij zich bezighoudt met (andere) kerkelijke activiteiten. Ja, er wordt catechetisch onderwijs georganiseerd en er gaat een school vanuit GGNB, maar dat is niet de enige activiteit van GGNB.
GGNB is leenvergoeding aan Stichting Leenrecht verschuldigd en moet de verrichte uitleningen jaarlijks aan Stichting Leenrecht opgeven.
IEPT20171004, Rb Den Haag, Stichting Leenrecht v GGNB
