Voorwaarde dat IE-rechten op product voor analyse van radardata worden overgedragen aan de staat niet disproportioneel
17-06-2019 Print this page
Voorwaarde in aanbesteding dat de IE-rechten op een product voor de analyse van radardata worden overgedragen aan Rijkswaterstaat en EZK is niet disproportioneel: overdracht van IE-rechten in markt van overheidsdiensten gebruikelijk en evenredig, belang SkyGeo - dat stelt een belangrijk deel van haar marktaandeel te verliezen nu de staat de verzamelde gegevens vervolgens gratis of tegen een lage prijs wil aanbieden - wordt niet beschermd door het proportionaliteitsbeginsel.
SkyGeo is een bedrijf dat specifiek is gericht op het analyseren en verwerken van de ruwe data van satellieten tot producten die bodembeweging inzichtelijk maken voor bedrijven en instellingen. Rijkswaterstaat heeft, met het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) als mede-opdrachtgever, een Europese openbare aanbestedingsprocedure georganiseerd voor het verwerken van de binnen Nederland vrij beschikbare satelliet-radardata tot een nationale deformatiekaart voor het geografische gebied van Nederland in Europa en het op grond van een raamovereenkomst verwerken van radardata. In de voorwaarden staat dat de auteursrechten en databankrechten toekomen aan de opdrachtgever. SkyGeo stelt dat Rijkswaterstaat eisen hanteert die niet proportioneel zijn. Dat Rijkswaterstaat alle rechten op de te leveren dataset verkrijgt en dat hij de dataset ter beschikking stelt als open data, is volgens SkyGeo niet noodzakelijk voor de uitvoering van de eigenlijke opdracht, terwijl dat voornemen wel een onnodig ernstig nadelig effect heeft voor de marktpartijen.
De voorzieningenrechter overweegt dat de voorwaarde in het algemeen niet ontoelaatbaar is. Bovendien is volgens de voorzieningenrechter geen sprake van een disproportionele voorwaarde. De voorzieningenrechter is van oordeel dat in de markt van overheidsdiensten die dienen voor de uitoefening van publieke taken de overdracht van intellectuele eigendomsrechten gebruikelijk en evenredig is voor het te bereiken doel. De Staat heeft immers onweersproken aangevoerd dat hij de ARVODI-voorwaarden op nagenoeg al zijn opdrachten hanteert. Weliswaar kan worden aangenomen dat – zoals SkyGeo betoogt – de voorwaarde niet gebruikelijk is in contracten tussen commerciële bedrijven onderling, maar dat op zichzelf maakt deze voorwaarde nog niet disproportioneel. De Staat moet in staat zijn om bij de uitoefening van zijn publieke taak verkregen informatie te delen met derden-belanghebbenden.
SkyGeo vreest door de gestelde voorwaarde (een belangrijk deel van haar) marktaandeel te verliezen, omdat andere klanten niet meer voor de gegevens zullen willen betalen als die, via de Staat, in de toekomst gratis of tegen een lage prijs op de markt zullen komen. Zoals de Staat terecht aanvoert, zien de bezwaren van SkyGeo dus niet zozeer op de lasten die op haar worden gelegd binnen het kader van de uitvoering van deze opdracht, maar uitsluitend op mogelijke nadelige neveneffecten van de opdracht. Dat is met het oog op de achtergrond van het proportionaliteitsbeginsel geen belang dat door dit beginsel wordt beschermd.
IEPT20190327, Rb Den Haag, SkyGeo v De Staat
