HvJEU: Fonogrammenproducent kan “sampling” van zijn werk beletten

29-07-2019 Print this page
IEPT20190729, HvJEU, Pelham

Exclusief distributierecht fonogrammenproducent - Verhuurrichtlijn. Begrip “kopie” van artikel 9(1)(b) Verhuurrichtlijn  dient blijkens de preambule daarvan op een wijze te worden uitgelegd die strookt met uitleg uit Overeenkomst van Genève. Sprake van “kopie” indien het gehele andere fonogram of een wezenlijk gedeelte daarvan is overgenomen. Exclusief reproductierecht fonogrammenproducent - Auteursrechtrichtlijn. Artikel 2(c) Auteursrechtrichtlijn betreft een volledige harmonisatie van het uitsluitend reproductierecht fonogrammenproducent. Fonogrammenproducent kan op grond van artikel 2(c) Auteursrechtrichtlijn overname van geluidsfragment, hoe kort dan ook (“sampling”), van zijn werk op een ander fonogram beletten, tenzij het fragment in gewijzigde en voor het oor onherkenbare vorm op het fonogram wordt vastgelegd. Lidstaat mag niet voorzien in andere beperkingen of restricties op het in artikel 2(c) Auteursrechtrichtlijn neergelegde reproductierecht van de fonogrammenproducenten dan die in artikel 5 Auteursrechtrichtlijn zijn vastgesteld, anders komt effectiviteit van harmonisatie auteursrecht en naburige rechten en rechtszekerheid in gevaar en zou de eis om beperkingen en restricties coherent toe te passen niet kunnen worden verzekerd. Citeren: gebruik moet de bedoeling hebben om de dialoog aan te gaan met een werk. Overname geluidsfragment (sampling) kan gelijk staan aan citeren ex artikel 5(3)(d) Auteursrechtrichtlijn indien gebruik bedoeld is om de dialoog met het werk waarvan het geluidsfragment is overgenomen aan te gaan en sample bij beluisteren nieuwe werk herkenbaar is. Geen citeren indien betrokken werk niet kan worden herkend aan de hand van citaat in kwestie.

 

NABURIGE RECHTEN - AUTEURSRECHT

 

In deze zaak zijn er door het Bundesgerichtshof prejudiciële vragen gesteld over “sampling”. In de woorden van de AG: “Sampling is een techniek waarbij met behulp van elektronische apparatuur fragmenten (monsters ofwel samples, waaraan de techniek haar naam ontleent) van een fonogram worden overgenomen om te worden gebruikt in een nieuwe compositie op een ander fonogram. Bij het hergebruik worden deze fragmenten vaak gemixt, gewijzigd en in een “loop” herhaald, zodat ze in het nieuwe werk meer of minder herkenbaar zijn. De fragmenten kunnen variëren in lengte, van minder dan een seconde tot enkele tientallen seconden. Sampling heeft derhalve verschillende verschijningsvormen, hetgeen de juridische kwalificatie ervan uiteraard niet vergemakkelijkt.” Volgens verweerders hebben verzoekers met behulp van sampling ongeveer twee seconden van een ritmische sequens van “Metall auf Metall” gekopieerd en deze in een doorlopende herhaling onder het nummer “Nur mir” gezet. Hierdoor zou inbreuk zijn gemaakt op het naburige recht waarvan zij als producenten van het betrokken fonogram houder zijn. Na een lange rechtsgang heeft het Bundesgerichtshof een zestal prejudiciële vragen gesteld. Het HvJEU beantwoordt de vragen als volgt:

 

“1) Artikel 2, onder c), van richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij, moet in het licht van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie aldus worden uitgelegd dat een fonogramproducent op grond van het hem door deze bepaling verleende recht om reproductie van zijn fonogram toe te staan of te verbieden, kan beletten dat een geluidsfragment van zijn fonogram, hoe kort dan ook, door een derde wordt overgenomen en op een ander fonogram wordt vastgelegd, tenzij dat fragment in een gewijzigde en voor het oor onherkenbare vorm op laatstgenoemd fonogram wordt vastgelegd.

 

2) Artikel 9, lid 1, onder b), van richtlijn 2006/115/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 betreffende het verhuurrecht, het uitleenrecht en bepaalde naburige rechten op het gebied van intellectuele eigendom, moet aldus worden uitgelegd dat een fonogram dat muziekfragmenten bevat die van een ander fonogram zijn overgenomen geen „kopie” van dat fonogram in de zin van die bepaling is, aangezien op dat fonogram niet het gehele andere fonogram of een wezenlijk gedeelte daarvan is overgenomen.

 

3) Een lidstaat mag in het nationale recht niet voorzien in andere beperkingen of restricties op het in artikel 2, onder c), van richtlijn 2001/29 neergelegde recht van fonogramproducenten dan die welke in artikel 5 van deze richtlijn zijn vastgesteld.

 

4) Artikel 5, lid 3, onder d), van richtlijn 2001/29 moet aldus worden uitgelegd dat het in deze bepaling genoemde begrip „citeren” niet ziet op een situatie waarin het betrokken werk niet kan worden herkend aan de hand van het citaat in kwestie.

 

5) Artikel 2, onder c), van richtlijn 2001/29 moet aldus worden uitgelegd dat het een maatregel is die volledige harmonisatie van de materiële inhoud van het in die bepaling geregelde recht bewerkstelligt.”

 

IEPT20190729, HvJEU, Pelham

 

C-476/18 – ECLI:EU:C:2019:624

 

Deze uitspraak wordt besproken in de volgende webinars:

Naburige rechten 2019-2021

IE-Update 3e kwartaal 2019

Auteursrecht 2019