Deskundigenbericht over vraag of effectiviteit Nonaf-goot correct is gemeten
24-01-2020 Print this pageEiswijziging met subsidiaire vordering tot wijziging overdracht van auteursrecht in overdracht van octrooirecht in overeenkomst afgewezen: eiswijziging in strijd met twee-conclusieregel. Indien wordt geoordeeld dat zowel ProRail als Nonaf dwaalden over het bestaan van auteursrecht op de Nonaf-goot komt dwaling voor eigen rekening Nonaf: gezien commerciële context, door Nonaf zelf aangegeven omvangrijke belang van de transactie en de expertise op IE-gebied die Nonaf van tevoren had ingewonnen. Nu Nonaf-goot niet auteursrechtelijk beschermd is schiet Nonaf tekort in nakoming IE-bepalingen overeenkomst indien komt vast te staan dat Nonaf-goot aan de eisen voldoet en kan overeenkomst partieel worden ontbonden. Opvoeren spanning tot 140 V (nodig voor toepassing Nonaf-goot) betreft “versterkende maatregel” (die volgens overeenkomst niet meer nodig zou zijn bij toepassing Nonaf-goot). ProRail bepaalt op grond van overeenkomst bindend - binnen grenzen redelijkheid en billijkheid - of Nonaf-goot voldoet aan de voorwaarden voor vrijgave. Indien Movares haar metingen op de juiste wijze heeft verricht mocht ProRail in redelijkheid beslissen dat Nonaf-goot niet voldeed: ATB-signaal bleef volgens metingen Movares bij spanning van 120 V in de brugsectie gemiddeld onder minimaal vereiste 6,5 A. Nader deskundigenonderzoek over juistheid metingen Movares: partijen kunnen zich uitlaten over de vragen en persoon van de deskundige.
Hoger beroep tegen een aantal vonnissen van de rechtbank Midden-Nederland uit 2016-2018. ProRail onderhoudt op de spoorinfrastructuur het systeem van Automatische Treinbeïnvloeding (ATB), waarmee wordt voorkomen dat treinen sneller rijden dan de toegestane snelheid. Er wordt een pulserend elektromagnetisch veld gegenereerd dat wordt opgevangen door het ATB. Als de trein te hard rijdt wordt de machinist gewaarschuwd af te remmen. Als hij dat niet doet dan wordt de snelheid automatisch teruggebracht tot de laagst toegestane maximumsnelheid van 40 km/uur. Om het systeem goed te laten werken moet de minimale stroomsterkte in de spoorstaven 6,5 Ampère (A) bedragen. Om in een sectie van het spoor met lengte van bijvoorbeeld tussen de 750 en 900 meter een stroomsterkte van 6,5 A te halen wordt een spanning van 120 volt (V) opgewekt. Als de minimale stroomsterkte van 6,5 A niet wordt gehaald kan de spanningsbron met stappen van 10 V worden verhoogd tot maximaal 140 V. Op bruggen van meer dan 10 meter lang ontstaan problemen met het ATB signaal, waardoor versterkende maatregelen moeten worden toegepast. De door Nonaf ontwikkelde Nonaf-goot zou de demping van het elektromagnetische veld in stalen bruggen zodanig moeten tegengaan dat geen versterkende maatregelen naast de ATB-versterker meer nodig zijn. ProRail en Nonaf hebben op 24 maart 2009 een overeenkomst gesloten, waarin werd afgesproken dat de Nonaf-goot ter gelegenheid van het onderhoud aan de brug over de Westelijke randweg te Haarlem zou worden aangebracht en vervolgens getest. Nonaf is octrooihoudster van een octrooi op de goot. Voordat de Nonaf-goot daadwerkelijk werd geïnstalleerd werd door Movares een simulatieprogramma gedraaid om de demping van het ATB-signaal te berekenen. Volgens Movares zou geen van de zes berekende varianten van de Nonaf-goot de demping zodanig beperken dat een elektromagnetische veldsterkte van 4,5 nT wordt gemeten op de ATB-oppikspoelen en dat versterkende maatregelen nodig zijn, zoals de aanleg van ATB-luskabels of verhoging van de stroomsterkte. Later is in september 2011 de nieuwe brugconstructie over de Westelijk Randweg te Haarlem geplaatst, waarbij roestvaststalen Nonaf-goten geïsoleerd van de brugligger zijn geplaatst. Movares heeft de mate van demping vervolgens weer gemeten en geconcludeerd dat de veldsterkte gemiddeld 6,2 A is. Op grond van dit rapport heeft ProRail Nonaf bericht dat niet is voldaan aan de voorwaarde voor vrijgave van de Nonaf-goot en dat de overeenkomst is komen te vervallen.
In eerste aanleg oordeelde de rechtbank dat de Nonaf-goot niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt en is het beroep op dwaling door ProRail gehonoreerd. In plaats van gedeeltelijke vernietiging van de Overeenkomst heeft de rechtbank de overeenkomst gewijzigd in die zin dat niet het auteursrecht maar het octrooirecht is overgedragen aan ProRail. ProRail is veroordeeld om de overeenkomst na te komen.
Het hof wijst de eiswijziging met een subsidiaire vordering tot wijziging van de overdracht van auteursrecht in de overeenkomst naar de overdracht van octrooirecht af. Deze eiswijziging is in strijd met de twee-conclusieregel. Ook indien Nonaf in dit stadium haar eis wel zou mogen wijzigen zou haar vordering worden afgewezen. Indien zou worden geoordeeld dat Nonaf dwaalde over het bestaan van auteursrecht komt dit voor haar eigen rekening, gelet op de commerciële context, het feit dat door Nonaf zelf het omvangrijke belang van de transactie is aangegeven en de expertise op IE-gebied die Nonaf van tevoren had ingewonnen.
Nu de Nonaf-goot niet auteursrechtelijk beschermd is schiet Nonaf tekort in de nakoming van de IE-bepalingen van de overeenkomst indien komt vast te staan dat de Nonaf-goot aan de eisen voldoet en kan de overeenkomst in dat geval partieel worden ontbonden door ProRail. De IE-bepaling bepaalt namelijk dat indien de Nonaf-goot aan de eisen voldoet partijen in overleg treden over de door ProRail aan Nonaf te betalen vergoeding voor de overdracht van het auteursrecht aan ProRail. Aangezien geen sprake is van auteursrecht kan dat ook niet worden overgedragen.
Het hof oordeelt vervolgens dat het opvoeren van de spanning naar 140 V, dat nodig is voor toepassing van de Nonaf-goot, een zogenaamde “versterkende maatregel” betreft in de zin van de overeenkomst, terwijl de overeenkomst juist stelt dat bij toepassing van de Nonaf-goot geen versterkende maatregelen nodig zijn. Vervolgens wordt overwogen dat ProRail op grond van de overeenkomst bindend mag bepalen of de Nonaf-goot voldoet aan de voorwaarden voor vrijgave, maar dat deze bevoegdheid wordt begrensd door de grenzen van de redelijkheid en billijkheid. Het bedrijf Movares heeft de metingen op de Nonaf-goot uitgevoerd. Indien Movares haar metingen op de juiste wijze heeft verricht mocht ProRail naar het oordeel van het hof in redelijkheid beslissen dat de Nonaf-goot niet voldeed. Het ATB-signaal bleef volgens de metingen van Movares bij een spanning van 120 V in de brugsectie gemiddeld onder de minimaal vereiste 6,5 A. Het hof gelast een nader deskundigenonderzoek over de juistheid van de metingen van Movares. Partijen kunnen zich uitlaten over de te stellen vragen en de persoon van de deskundige.
IEPT20191210, Hof Arnhem-Leeuwarden, ProRail v Nonaf
