HvJEU: leveren e-book is mededeling aan het publiek als aanzienlijk aantal personen tegelijkertijd of achtereenvolgens toegang kan krijgen tot hetzelfde werk
19-12-2019 Print this page
De levering aan het publiek van een voor onbeperkte tijd te gebruiken e-book via een downloadlink valt onder bereik “mededeling aan het publiek”: uit toelichting richtlijn volgt dat werd beoogd dat elke mededeling aan het publiek van een werk - uitgezonderd distributie van materiële kopieën ervan - valt onder het begrip “mededeling aan het publiek” en niet onder “distributie onder het publiek”. Usedsoft-arrest - waarin HvJEU oordeelde dat uitputting zich niet enkel uitstrekt tot kopieën van computerprogramma’s op een fysieke drager - niet van toepassing op e-books: e-book is geen computerprogramma, anders dan bij Softwarerichtlijn heeft Uniewetgever bij vaststelling Auteursrechtrichtlijn niet de gelijkstelling van materiële en immateriële kopieën gewenst, verkoop computerprogramma op materiële drager economisch gezien vergelijkbaar met verkoop computerprogramma door download terwijl leveren boek op een materiële drager en leveren e-book vanuit economisch en functioneel oogpunt niet gelijkwaardig zijn, omstandigheid dat e-book voorzien kan zijn van computerprogramma om het te kunnen lezen, leidt niet tot toepassing van bepalingen omtrent software. Onder voorbehoud van toetsing rechtbank Den Haag valt beschikbaarstelling e-books door Tom Kabinet onder mededeling aan het publiek: sprake van “mededeling” nu werken beschikbaar worden gesteld aan eenieder die zich aanmeldt en deze personen op een door hen individueel gekozen plaats en tijd toegang kunnen hebben tot die werken, sprake van een “publiek” nu aanzienlijk aantal personen tegelijkertijd of achtereenvolgens toegang kan krijgen tot hetzelfde werk, sprake van “nieuw publiek” nu mededeling is gericht tot publiek dat auteursrechthebbenden niet reeds in aanmerking hadden genomen.
Arrest van het Hof van Justitie inzake de Nederlandse Uitgeversbond (NUV) tegen Tom Kabinet. Tom Kabinet exploiteert sinds 2014 een online tweedehands e-book website. De rechtbank oordeelde eerder dat het aanbieden en beschikbaar stellen van e-books door Tom Kabinet geen mededeling aan het publiek vormt omdat (i) Tom Kabinet met het aanbieden niet zelf de voor een mededeling vereiste toegang tot het werk verschaft en (ii) de toegang na betaling slechts aan één persoon wordt verschaft, waardoor geen sprake is van een onbepaald - vrij groot - aantal ontvangers. Vervolgens heeft de rechtbank - onder meer - gevraagd of het aanbieden en beschikbaar stellen van e-books door Tom Kabinet onder het distributierecht valt, en of dit distributierecht is uitgeput door de eerste verkoop.
Volgens het HvJEU blijkt uit de motivering van de verwijzingsbeslissing echter dat in het kader van het bij deze rechter aanhangige geding de vraag rijst of de levering van een voor onbeperkte tijd te gebruiken e-book via een downloadlink een distributiehandeling is in de zin van dit artikel 4 lid 1 van de Auteursrechtrichtlijn, of dat een dergelijke levering valt onder het begrip “mededeling aan het publiek”. De eerste vraag moet daarom volgens het HvJEU aldus worden geherformuleerd dat de verwijzende rechter daarmee in wezen wenst te vernemen of de levering van een voor onbeperkte tijd te gebruiken e-book via een downloadlink valt onder het begrip “mededeling aan het publiek” in de zin van artikel 3 lid 1 van de Auteursrechtrichtlijn of onder het begrip “distributie onder het publiek” in artikel 4, lid 1, van deze richtlijn.
Het HvJEU oordeelt vervolgens dat de levering aan het publiek van een voor onbeperkte tijd te gebruiken e‑book via een downloadlink valt onder het begrip “mededeling aan het publiek” en meer in het bijzonder, onder het begrip “beschikbaarstelling van werken voor het publiek op zodanige wijze dat deze voor leden van het publiek op een door hen individueel gekozen plaats en tijd toegankelijk zijn” in de zin van artikel 3 lid 1 van de Auteursrechtrichtlijn.
In het kader van het “publiek” overweegt het Hof dat - gelet op de omstandigheid dat iedere belangstellende lid kan worden van Toms Leesclub en gelet op het ontbreken van een technische maatregel waardoor kan worden gewaarborgd dat gedurende de periode waarin de gebruiker van een werk daadwerkelijk toegang heeft tot het werk slechts één exemplaar van een werk kan worden gedownload en de gebruiker de door hem gedownloade kopie na het verstrijken van die periode niet langer kan gebruiken - in het onderhavige geval moet worden vastgesteld dat een aanzienlijk aantal personen tegelijkertijd of achtereenvolgens via dit platform toegang kan krijgen tot hetzelfde werk. Onder voorbehoud van een toetsing door de verwijzende rechter waarbij rekening wordt gehouden met alle relevante gegevens, moet het betrokken werk derhalve worden beschouwd als medegedeeld aan het publiek in de zin van artikel 3 lid 1 van de richtlijn.
IEPT20191219, HvJEU, NUV v Tom Kabinet
ECLI:EU:C:2019:1111 - C‑263/18
Deze uitspraak wordt besproken in de volgende webinar:
