Podcast en Film over de nasleep van de Deventer moordzaak in de media niet onrechtmatig jegens opiniepeiler
17-11-2023 Print this page
(Met dank aan: Ron Lamme en Laura Broers, AC&R en Sander Dikhoff, Dikhoff van Dongen Advocaten)
Podcast en film over Deventer moordzaak niet onrechtmatig jegens eiser: Podcast en film tasten eer en goede naam eiser niet aan. Belangenafweging valt in voordeel gedaagden uit. Eiser geen goede gronden om aan te nemen dat de klusjesman de moord heeft gepleegd: status quo is dat iemand anders veroordeeld is tot de moord en eiser veroordeeld voor smaad met betrekking tot deze veronderstelling. Eiser heeft te gelden dat hoge bomen veel wind vangen: door als bekend figuur vergaande beschuldigingen te uiten heeft eiser te accepteren dat hij publiek wordt aangesproken. Voldoende wederhoor geboden: visie van eiser voldoende aan bod gekomen. Film niet ten onrechte gepresenteerd als objectieve waarheid: makers duidelijk dat in de film getoonde gebeurtenissen zijn gebaseerd op feiten die voor de film zijn gedramatiseerd. Geen beroep op portretrecht: beelden eerder uitgezonden en zijn niet gemanipuleerd.
Eiser is als onderzoeksjournalist en publicist actief geweest in de berichtgeving rond de Deventer moordzaak. Hij is altijd van mening geweest dat niet de boekhouder, maar de klusjesman de moord op weduwe Witteveen heeft gepleegd. Hij heeft hierover publiekelijk uitlatingen gedaan, waarbij hij de klusjesman bij zijn volledige naam noemde. Hij is hiervoor strafrechtelijk veroordeeld wegens smaad en civielrechtelijk wegens onrechtmatige daad.
Over de nasleep in de media van de moord is een podcast gemaakt getiteld “De Deventer Mediazaak”. In 2009 verscheen een boek met de titel “De Deventer Moordzaak – het complot ontrafeld” (hierna het boek) van een journalist. Het boek gaat over de nasleep van de moord in de media. Het boek is verfilmd als “De Veroordeling” (hierna de Film). Gedaagden zijn of betrokken bij de Podcast of betrokken bij de Film.
Eiser vordert verklaring voor recht dat gedaagden onrechtmatig hebben gehandeld met de openbaarmaking van de Podcast en de Film. In de Podcast en Film wordt door eiser uit gegaan van de onjuistheid van de conclusie die eiser heeft getrokken na zijn onderzoek van het strafrechtelijk onderzoek. In de Podcast en Film komen allerlei feiten en bewijzen tegen de klusjesman in het geheel niet aan de orde. Door dit alles wordt een onjuist beeld gegeven van de rol die [eiser] heeft gespeeld in de media rond de Deventer Moordzaak. Dit is onrechtmatig jegens hem.
Ook wordt in de Film gebruik gemaakt van zijn portret, zonder dat eiser daar toestemming voor heeft gegeven.
Allereerst moet worden opgemerkt dat de Podcast en Film vooral gaan over de wijze waarop de Deventer moordzaak in de media is gebracht en de rol van eiser daarin en de gevolgen van de media-aandacht voor de klusjesman en zijn vriendin. Of gedaagden terecht de onschuld van de klusjesman hebben bepleit, staat in deze zaak niet ter beoordeling.
Voor de beoordeling van de vorderingen van eiser wordt een afweging van de belangen van partijen gemaakt. Aan de ene kant het belang van eiser op eerbiediging van eer en goede naam en aan de andere kant het belang van gedaagden dat zij zich in het openbaar kritisch, informerend, opiniërend en waarschuwend moeten kunnen uitlaten over misstanden die de samenleving raken.
De rechtbank overweegt dat, hoewel alleen van overheidswege strafbare feiten worden vervolgd, dat niet betekent dat een burger in het openbaar geen mening kan geven over feiten of omstandigheden die wijzen op de schuld van een bepaalde persoon. Hier past echter wel terughoudend bij. De daadwerkelijke vervolging moet aan politie en justitie worden overgelaten. In het geval van eiser kan het trekken van eigen conclusies en die mening via voor het grote publiek toegankelijke massamedia uiten het publiek aanzetten tot eigenrichting. Tel hierbij op dat eiser een bekende Nederlander is en een enorm bereik heeft. Daarom heeft eiser in het kader van de afweging van de belangen te aanvaarden dat voor publieke figuren geldt: hoge bomen vangen veel wind. Door in de door in de media vergaande beschuldigingen aan het adres van de klusjesman te uiten heeft eiser te accepteren dat hij daarop en op de gevolgen daarvan publiekelijk wordt aangesproken. Gedaagden hebben aangevoerd dat er geen lichtvaardigde verdachtmakingen over eiser worden geuit. Eiser heeft niet gesteld er is ook niet gebleken dat er onnodig grievend over hem of zijn rol in de media in de nasleep van de Deventer moordzaak wordt gesproken. Dat de Podcast en Film de eer en goede naam van eiser aantasten volgt de rechtbank niet.
IEPT20231115, Rb Amsterdam, Deventer Mediazaak
