Sterrenkundige is vrij kunstenaarsactiviteiten als pseudowetenschap aan te duiden
17-01-2024 Print this page
Uitingen [appellant] met de kwalificatie ‘pseudo-wetenschap’ niet onrechtmatig jegens [geïntimeerde]: [appellant] stond het vrij om zijn mening te uiten en daarbij deze kwalificatie te gebruiken, temeer gelet op zijn achtergrond als sterrenkundige. Beschuldigingen van plagiaat, bedrog, fraude en seksisme onrechtmatig jegens [geïntimeerde]: beschuldigingen ontberen een voldoende feitelijke basis. Beschuldigingen vormen, gelet op de gevolgen daarvan en de wijze waarop en stelselmatigheid waarin deze zijn gepresenteerd, een ernstige aantasting van de reputatie van [geïntimeerde]. Verbod om beschuldigingen te uiten en gebod om gepubliceerde teksten te verwijderen toegewezen: veroordeling beperkt tot teksten inhoudende beschuldigingen van plagiaat, fraude, bedrog en seksisme.
PUBLICATIE
Geïntimeerde beheert, onderhoudt en gebruikt met behulp van vrijwilligers een radiotelescoop. De Stichting Astronomisch onderzoek te Nederland (Astron) is eigenaar van de radiotelescoop en heeft een gebruikersovereenkomst met geïntimeerde gesloten over het gebruik en beheer van de telescoop. [appellant] is sterrenkundige en schrijver. Hij was eerst in dienst van Astron en is daarna in 2015 een vrijwilligersovereenkomst aangegaan.
Appellant heeft aan het bestuur van Astron mededeling gedaan over bedrog, fraude, plagiaat, seksisme en pseudowetenschap. Appellant beroept zich op zijn vrijheid van meningsuiting, er is geen blijk van een belangenafweging door de rechtbank.
Het hof zal zich beperken tot een beoordeling van de aldus genoemde specifieke beschuldigingen van fraude, seksisme, pseudowetenschap, bedrog en plagiaat.
Naar het oordeel van het hof staat en stond het appellant vrij om zijn mening te uiten over de kunstenaarsactiviteiten en daarbij de kwalificatie ‘pseudowetenschap’ te gebruiken, temeer gelet op zijn achtergrond als sterrenkundige, en voor deze mening publiekelijk de aandacht te vragen. Hetzelfde geldt voor de omstandigheid dat geïntimeerde (een stichting met een wetenschappelijk doel) voor de bedoelde activiteiten een podium biedt.
Bij deze stand van zaken constateert het hof dat de door [appellant] aangevoerde feiten en omstandigheden het verwijt van (het toelaten van of onvoldoende optreden tegen) seksisme en de kwalificatie van seksisten aan het adres van Astron en haar bestuursleden niet kunnen dragen.
Appellant zal gepubliceerde teksten met beschuldigingen van plagiaat, bedrog, fraude en seksisme ook van zijn website moeten verwijderen. Dat betreft de gehele tekst waarin dergelijke beschuldiging zijn weergegeven: deze teksten moeten in hun onderlinge samenhang en tegen de hierdoor genoemde achtergrond als geheel onrechtmatig jegens geïntimeerde worden geacht, hoewel dat voor enkele zinnen of overwegingen wellicht niet het geval zal zijn.
Het in dit verband gevorderde (en de door rechtbank toegewezen) gebod tot verwijdering is te ruim en onbepaald om te kunnen worden toegewezen. Het hof zal de veroordeling beperken tot een gebod om publicaties met beschuldigingen van plagiaat, bedrog, fraude en seksisme of bewoordingen van soortgelijke strekking op zijn website te verwijderen. Nu geïntimeerde uit het door appellant geschreven boek “Telescopen en tijdmachines” slechts één passage heeft geciteerd waarin appellant spreekt over pseudowetenschap (hetgeen zoals hiervoor overwogen toelaatbaar is) en niet over concrete andere beschuldigingen, wordt dat boek door het hieronder opgelegde gebod niet geraakt.
Het hof bekrachtigt het vonnis van de rechtbank Noord-Nederland, behalve de beslissingen rondom het staken en gestaakt houden van publiceren van teksten. Deze wijzigt en beperkt zij tot teksten inhoudende beschuldigingen van plagiaat, fraude, bedrog en seksisme.
IEPT20240109, Hof Arnhem-Leeuwarden, sterrenkundige v Stichting Astron
