Toegang tot Europese geharmoniseerde technische normen is van hoger belang dan het auteursrecht

Toegang tot Europese geharmoniseerde technische normen is van hoger belang dan het auteursrecht. Hoger openbaar belang gebiedt openbaarmaking van geharmoniseerde normen voor de veiligheid van speelgoed; Geharmoniseerde normen maken wegens rechtsgevolgen hiervan deel uit van het Unierecht; Rechtstaatbeginsel ex artikel 2 VEU vereist vrije toegang tot het Unierecht; Transparantiebeginsel waarborgt een recht op toegang tot documenten; Hof vernietigt arrest Gerecht en verklaart het besluit van de Commissie nietig.
 

Het Hof verklaart het besluit van de Commissie waarbij de toegang tot deze normen is geweigerd nietig en vernietigt het arrest van het Gerecht waarbij die weigering is bekrachtigd.

Public.Resource.Org en Right to Know zijn twee non-profitorganisaties die tot doel hebben om het recht vrij toegankelijk te maken voor alle burgers. In 2018 hebben zij de Commissie verzocht om toegang tot op Unieniveau geharmoniseerde technische normen op het gebied van de veiligheid van speelgoed. Deze door het Europees Comité voor Normalisatie (CEN) vastgestelde geharmoniseerde normen hadden meer in het bijzonder betrekking op scheikundespeelgoed (chemiesets). De Commissie heeft hun verzoek afgewezen, en het Gerecht van de Europese Unie ‒ waarbij de organisaties beroep hadden ingesteld ‒ heeft deze afwijzing bevestigd. In hogere voorziening vernietigt het Hof vandaag het arrest van het Gerecht en verklaart het dat besluit van de Commissie nietig.

Het Hof brengt in herinnering dat het Unierecht aan iedere burger van de Unie en iedere natuurlijke of rechtspersoon met verblijfplaats in een lidstaat de toegang tot documenten waarborgt, waaronder documenten die in het bezit zijn van de Europese Commissie. Toegang tot een document kan echter worden geweigerd wanneer de openbaarmaking ervan zou leiden tot ondermijning van de bescherming van de commerciële belangen van een natuurlijke of rechtspersoon, met inbegrip van intellectuele eigendom, tenzij een hoger openbaar belang openbaarmaking gebiedt.

In de onderhavige zaak maken de documenten betreffende de geharmoniseerde normen voor de veiligheid van speelgoed deel uit van het Unierecht. Een wettelijke regeling van de Unie kan namelijk rechtsgevolgen aan die normen verbinden. Hierbij gaat het in het bijzonder om het rechtsgevolg dat producten die aan deze normen voldoen worden geacht in overeenstemming te zijn met de in deze wettelijke regeling gestelde eisen, waaraan moet zijn voldaan om de betrokken producten in de handel te brengen in de Unie. In die zin kan een geharmoniseerde norm de rechten en verplichtingen van particulieren specificeren. 

Onder verwijzing naar met name het rechtsstaatbeginsel en het beginsel van vrije toegang tot het Unierecht is het Hof van oordeel dat het voor burgers noodzakelijk kan zijn om kennis te kunnen nemen van deze normen om na te gaan of een bepaald product of een bepaalde dienst daadwerkelijk voldoet aan de vereisten van een dergelijke wettelijke regeling. Derhalve stelt het Hof vast dat een hoger openbaar belang openbaarmaking van de betrokken geharmoniseerde normen gebiedt.

IEPT20240305, HvJ EU, Public.Resource.Org en Right to Know v Commissie

ECLI:EU:C:2024:201 - Zaak C-588/21P

Lees ook: Hoge Raad: NEN-normen niet vrij van auteursrecht B9 11370.