HvJ EU: Alleen Italiaanse CBO's toestaan, is onverenigbaar met het EU-recht
21-03-2024 Print this page
Verzoek om prejudiciële beslissing ten aanzien van in Italië gevestigde onafhankelijke beheerentiteiten niet-ontvankelijk: prejudiciële vraag is hypothetisch van aard, voor zover zij betrekking heeft op in betrokken lidstaat gevestigde onafhankelijke beheerentiteiten. Toegang van onafhankelijke beheerentiteiten tot de activiteit van beheer van auteursrechten niet uitputtend op Unieniveau geharmoniseerd: Richtlijn collectief beheer verzet zich niet tegen nationale wettelijke regeling die op algemene en absolute wijze uitsluit dat in een andere lidstaat gevestigde onafhankelijke beheerentiteiten in betrokken lidstaat hun diensten inzake het beheer van auteursrechten kunnen verrichten. Richtlijn inzake elektronische handel is niet van toepassing op beheer van auteursrechten en naburige rechten. Beheer van auteursrechten en naburige rechten valt niet binnen werkingssfeer van Dienstenrichtlijn. Nationale Italiaanse wetgeving waarbij onafhankelijke bedrijven die zijn gevestigd in een andere lidstaat worden uitgesloten van het beheer van het auteursrecht, is wel in strijd met art. 56 VWEU: beperking op vrijheid van dienstverlening is niet evenredig, aangezien deze in het algemeen en absoluut elke onafhankelijke beheerentiteit die in een andere lidstaat is gevestigd, verhindert om haar activiteit op de betrokken markt uit te voeren.
LEA is een collectieve beheersorganisatie die wordt bestuurd door Italiaans recht en gemachtigd is om op te treden op het gebied van auteursrechtenbemiddeling in Italië. Jamendo, een bedrijf opgericht naar Luxemburgs recht, is een onafhankelijke entiteit voor het beheer van auteursrechten die sinds 2004 actief is in Italië. LEA heeft bij de rechtbank van Rome een verzoek ingediend om Jamendo te gelasten zijn activiteiten op het gebied van auteursrechtenbemiddeling in Italië te staken. Volgens de Italiaanse wetgeving is deze activiteit uitsluitend voorbehouden aan de Italiaanse vereniging van auteurs en uitgevers en aan andere verenigingen voor collectief beheer die zijn vermeld, zoals LEA, terwijl onafhankelijke beheersentiteiten van dat gebied zijn uitgesloten.
De rechtbank van Rome heeft het Hof van Justitie gevraagd of de Richtlijn inzake collectief beheer van auteursrechten wetgeving van een lidstaat uitsluit die in het algemeen en absoluut de mogelijkheid uitsluit dat onafhankelijke beheersentiteiten die in een andere lidstaat zijn gevestigd, hun diensten verlenen in die eerste lidstaat.
"Moet richtlijn 2014/26/EU1 aldus worden uitgelegd dat zij in de weg staat aan een nationale regeling die de toegang tot de markt voor de bemiddeling van auteursrechten, althans de verlening van licenties aan gebruikers, voorbehoudt aan organisaties die volgens de definitie van deze richtlijn kunnen worden gekwalificeerd als collectieve beheerorganisaties, met uitsluiting van organisaties die kunnen worden gekwalificeerd als onafhankelijke beheerentiteiten die in dezelfde staat of in andere lidstaten zijn opgericht?"
In haar uitspraak antwoordt het Hof dat, voor zover de nationale wetgeving in kwestie geen onafhankelijke beheersentiteiten toestaat die zijn gevestigd in een andere lidstaat om hun diensten voor het beheer van het auteursrecht in Italië te verlenen, dit een beperking vormt van de vrijheid van dienstverlening. Hoewel deze beperking in beginsel gerechtvaardigd kan zijn door het overkoepelende doel van de bescherming van intellectuele eigendomsrechten, is deze niet evenredig, aangezien deze in het algemeen en absoluut elke onafhankelijke beheersentiteit die in een andere lidstaat is gevestigd, verhindert om haar activiteit op de betrokken markt uit te voeren. Het Hof wijst erop dat maatregelen die minder beperkend zijn voor de vrijheid van dienstverlening hetzelfde doel zouden kunnen bereiken.
Aldus stelt het Hof vast dat de Italiaanse wetgeving in kwestie niet verenigbaar is met het EU-recht.
IEPT20240321, HvJEU, Liberi editori e autori (LEA) v Jamendo
