Beschermde delen van in Excel opererend programma beperkt tot instructieteksten en opmaak

Een zaak over een programma voor het maken van begrotingen en jaarrekeningen binnen Excel. Geen computerprogramma in de zin van de softwarerichtlijn. Wel deels auteursrechtelijk beschermd werk. Auteursrecht inbreuk door verveelvoudiging bij onrechtmatig gebruik. Geen doorwerking van het boetebeding na beëindiging van de licentieovereenkomst.

AUTEURSRECHT - COMPUTERPROGRAMMA's

De rechtbank is van oordeel dat slechts delen van het [programma], dat functioneert binnen Excel, auteursrechtelijk beschermd zijn, maar dat het [programma] geen computerprogramma is. De opmaak en instructieteksten van het [programma] zijn auteursrechtelijk beschermde werken, maar de inhoud (berekeningen, functies en macro’s in Excel) niet. Partijen hebben bij de beëindiging van de licentieovereenkomst een aantal afspraken gemaakt, maar dat het boetebeding bleef gelden is niet overeengekomen. De Gemeente heeft inbreuk gemaakt op de auteursrechten van [eiseres] en haar afspraken met [eiseres] niet correct nageleefd. Deze antwoorden leiden ertoe dat een deel van de vorderingen van [eiseres] wordt toegewezen en een deel wordt afgewezen.

Het [programma] valt niet onder de definitie van een computerprogramma volgens artikel 10 lid 1 onder 12 Aw, omdat het niet voldoet aan de criteria van de Softwarerichtlijn. Computerprogramma’s worden beschermd als ze een eigen intellectuele schepping van de maker zijn en een uitdrukkingswijze bevatten die reproductie in computertalen mogelijk maakt, zoals broncode of doelcode. Functionaliteit, programmeertaal, en de indeling van gegevensbestanden vallen hier niet onder. Hoewel onderdelen van een programma eventueel als ander werk beschermd kunnen worden, geldt dit alleen als ze aan de relevante criteria voldoen.

[Eiseres] heeft gesteld dat het [programma] in Excel is ontwikkeld met toegevoegde functionaliteiten, maar heeft niet aangetoond dat eigen bron- of doelcode is geschreven of gecompileerd. Dit was vereist, omdat de Gemeente betwistte dat sprake was van eigen geschreven code. Zonder bewijs dat het [programma] voldoet aan de definitie van een computerprogramma, zijn de specifieke bepalingen voor computerprogramma’s uit de Auteurswet niet van toepassing.

Instructieteksten hebben een eigen oorspronkelijk karakter door creatieve keuzes die een duidelijk en gebruiksvriendelijk resultaat opleveren. Ze zijn niet banaal of triviaal en dragen het persoonlijk stempel van de maker.

Opmaak bevat creatieve keuzes in kleurgebruik, lettertype, dikgedrukte woorden, inspringingen en de plaatsing van elementen maken de opmaak auteursrechtelijk beschermd. Dit toont een eigen oorspronkelijk karakter en creatieve expressie.

De inhoudelijke formules, berekeningen, functies en macro’s zijn niet auteursrechtelijk beschermd. Ze zijn functioneel bepaald door technische en wettelijke eisen, zoals de regelgeving voor begrotingen en jaarrekeningen. Hierdoor ontbreken de vereiste creatieve keuzes en het persoonlijk stempel van de maker.

De rechtbank concludeert dat de beschermde delen beperkt zijn tot de instructieteksten en de opmaak. De rechtbank beveelt de gemeente om binnen 2 dagen gebruik van programma te staken en te verwijderen van haar IT-omgeving. Proceskosten: €26.018,33.
 

IEPT-versie volgt later
ECLI:NL:RBMNE:2025:751