Reservekopie computerprogramma mag niet worden verschaft aan een ander zonder toestemming rechthebbende

Eerste verkrijger computerprogramma mag zijn reservekopie van dat programma niet aan een nieuwe verkrijger verschaffen zonder toestemming van de rechthebbende.

AUTEURSRECHT – STRAFRECHT

Ranks en Vasiļevičs worden vervolgd omdat zij verschillende auteursrechtelijk beschermde computerprogramma’s van Microsoft via een online marktplaats hebben verkocht. Zij zijn in eerste aanleg schuldig bevonden aan de strafbare feiten’ illegale verkoop van auteursrechtelijk beschermd materiaal’ en ‘opzettelijk illegaal gebruik van andermans merk’. In hoger beroep is het vonnis vernietigd voor zover Ranks en Vasiļevičs daarin schuldig zijn bevonden aan georganiseerde verkoop van auteursrechtelijk beschermd materiaal. In cassatie is dit arrest in zijn geheel vernietigd en is de zaak teruggewezen naar het rechter in tweede aanleg. De verwijzende rechter stelt het Hof twee vragen.

Het Hof oordeelt als volgt. Met deze twee vragen die gezamenlijk behandeld moeten worden wenst de verwijzende rechter te vernemen of artikel4, ondera) en c), en artikel5, leden1 en 2, van richtlijn 91/250 aldus moeten worden uitgelegd dat de verkrijger van een op een niet-originele fysieke drager vastgelegde kopie van een tweedehands computerprogramma, op basis van de regel inzake uitputting van het distributierecht van de rechthebbende, een dergelijke kopie mag doorverkopen wanneer de aan de eerste verkrijger geleverde originele fysieke drager van dat programma beschadigd is geraakt en die eerste verkrijger zijn exemplaar van die kopie heeft gewist of niet meer gebruikt. Thans is richtlijn 91/250 ingetrokken bij richtlijn 2009/24 (Softwarerichtlijn), maar omdat de feiten waarvoor Ranks en Vasiļevičs worden vervolgd voor feiten die zijn gepleegd tussen 2001 en 2004 is richtlijn 91/250 van toepassing.
Anders dan in het UsedSoft arrest betreft het hier de wederverkoop van een op een niet-originele fysieke drager vastgelegde kopie van een tweedehands computerprogramma door een persoon die deze kopie heeft verkregen van de eerste verkrijger of een latere verkrijger. Uit artikel 5 lid 2 richtlijn 91/250 blijkt dat de kopie van een computerprogramma moet worden gemaakt door een rechtmatige gebruiker van het programma en nodig moet zijn voor het gebruik daarvan. Die gebruiker mag vervolgens die kopie niet gebruiken om dat programma tweedehands door te verkopen ook al is de originele, fysieke, drager beschadigd, vernietigd of kwijt.

Het UsedSoft arrest is wel vergelijkbaar met een situatie waarin een rechtmatige verkrijger van een kopie van een computerprogramma die voor dat programma een onbeperkte gebruikslicentie heeft, maar niet beschikt over de originele fysieke drager. Deze gebruiker mag niet de mogelijkheid worden ontzegd om die kopie tweedehands door te verkopen aan een derde, aangezien dit het nuttig effect van het verval van het distributierecht als bedoeld in artikel 4 onder c richtlijn 91/250 zou ontnemen. De rechtmatige verkrijger van de onbeperkte gebruikslicentie voor een kopie van een tweedehands computerprogramma zal dat programma moeten kunnen downloaden van de website van de auteursrechthebbende. Die download is immers noodzakelijk om het programma voor het beoogde doel te gebruiken. De eerste verkrijger moet bij de verkoop van een kopie van een computerprogramma alle de in zijn bezit zijnde kopieën vernietigen en de verkrijger van de onbeperkte gebruikslicentie van een kopie van een tweedehands computerprogramma moet kunnen aantonen dat hij de licentie rechtmatig heeft verkregen.

Het Hof verklaart voor recht:
“Artikel 4, onder a) en c), en artikel 5, leden 1 en 2, van richtlijn 91/250/EEG van de Raad van 14 mei 1991 betreffende de rechtsbescherming van computerprogramma’s moeten aldus worden uitgelegd dat de eerste verkrijger van een kopie van een computerprogramma met een onbeperkte gebruikslicentie weliswaar het recht heeft om die kopie en de bijbehorende licentie tweedehands door te verkopen aan een nieuwe verkrijger, maar dat, als de originele fysieke drager van de hem oorspronkelijk geleverde kopie beschadigd raakt, wordt vernietigd of verloren gaat, hij zijn reservekopie van dat programma niet aan die nieuwe verkrijger mag verschaffen zonder toestemming van de rechthebbende.”

IEPT20161012, HvJEU, Ranks en Vasiļevičs

(Curia-versie)

Zie ook:
Conclusie A-G Saugmandsgaard Øe
Prejudiciële vragen

Aangehaalde jurisprudentie:
IEPT20120703, HvJEU, UsedSoft v Oracle