Diwar maker van de stoel hoewel openbaargemaakt door zusterbedrijf. Diwar kan in Nederland beroep doen op bescherming van de stoel, ondanks betoog 4Udesigned dat de stoel in Italië de toets van oorspronkelijkheid niet kan doorstaan. Stoel Diwar is een auteursrechtelijk beschermd werk. Geen inbreuk op auteursrechten Diwar: 4Udesigned bij vormgeving van kuip, poten en bevestiging poten andere keuzes gemaakt. Geen slaafse nabootsing.
AUTEURSRECHT – SLAAFSE NABOOTSING
Diwar, gevestigd in Italië, produceert zakelijk zitmeubilair. Tot het assortiment behoort de Jim stoel. Deze stoel is in 2002 door een zusterbedrijf van Diwar op een beurs openbaar gemaakt. In november 2015 heeft Diwar geconstateerd dat 4Udesigned vergelijkbare stoelen aanbood onder de naam Carlito Wood. Diwar vordert onder meer 4Udesigned ten aanzien van de beweerdelijk inbreukmakende stoelen elke productie of commerciële verhandeling te verbieden.
De rechtbank overweegt als volgt. Diwar heeft voldoende aangetoond dat zij de maker is van de Jim stoel. Zusterbedrijf Acta heeft de stoel openbaar gemaakt op de beurs omdat het Diwar niet was toegestaan om op deze beurs te staan en om deze reden is Acta opgericht. Naar het oordeel van de rechtbank is er voldaan aan de eisen voor makerschap ingevolge artikel 8 Aw en is Diwar maker van de stoel.
4Udesigned betoogt dat de Jim stoel geen auteursrechtelijk werk is, onder meer omdat de stoel in Italië de toets van oorspronkelijkheid niet kan doorstaan. Dit betoog gaat niet op. In het Phil Collins arrest is uitgemaakt dat er tussen EU-lidstaten een non-discriminatiebeginsel geldt, dat inhoudt dat er geen onderscheid gemaakt mag worden tussen de (reikwijdte van) het auteurswet van de verschillende lidstaten. Diwar kan hier in Nederland een beroep doen op bescherming van haar auteursrecht op de stoel.
De rechtbank oordeelt dat er sprake is van een auteursrechtelijk te beschermen ontwerp. Diwar heeft dergelijke creatieve keuzes gemaakt binnen een sinds jaar en dag bekende vintage stijl, waardoor er een auteursrechtelijk beschermd werk is ontstaan.
Bij de beantwoording van de vraag of 4Udesigned ook daadwerkelijk inbreuk heeft gemaakt op dit auteursrechtelijk beschermd werk, benadrukt Diwar dat bij de vergelijking van de stoelen de poten niet meegenomen moeten worden. Volgens Diwar is de kuip het dominante kenmerk en zijn de poten van ondergeschikt belang. De rechtbank volgt dit betoog niet. Het gaat om de totaalindruk van een stoel en poten vormen een onmisbaar onderdeel daarvan. Ter griffie hebben partijen hun stoelen gedeponeerd. Bij een vergelijking met deze stoelen oordeelt de rechtbank dat er overeenkomsten zijn tussen de stoelen. Zo hebben de stoelen allebei een kunststof kuip, waarvan het stoelgedeelte en de armleuningen uit één geheel zijn gemaakt. De armleuningen vertonen een draaiing. De vorm van de armleuningen en de grote uitsparingen die het beeld geven van een smalle onderrugleuning komen in beide stoelen terug.
Daarentegen loopt het bovengedeelte van de rugleuning bij de stoel van 4UDesigned iets breder uit dan bij de stoel van Diwar, begint de aanzet van de armleuningen hoger bij 4Udesigned en is het zitgedeelte minder diep en vlakker. De poten zijn gemaakt van hout en vormen één houten frame welke bevestiging niet aan de bovenzijde van de zitting zichtbaar is. De Diwar-stoel heeft metalen poten die één metalen frame vormen welke bevestiging wel zichtbaar is in het zitgedeelte van de stoel.
Zowel bij de vormgeving van de kuip, als bij de poten, als bij de bevestiging van de poten aan de kuip zijn er naar het oordeel van de rechtbank door 4Udesigned andere keuzes gemaakt. De stoel kan als een nieuw en oorspronkelijk werk worden aangemerkt, zodat er geen sprake is van inbreuk op het auteursrecht van Diwar.
De grondslag van slaafse nabootsing gaat niet op omdat – zoals is overwogen – 4Udesigned waar mogelijk andere keuzes heeft gemaakt om te voorkomen dat door de gelijkheid van beide producten gevaar voor verwarring ontstaat.
IEPT20161123, Rb Noord-Holland, Diwar v 4Udesigned
(kopie originele vonnis)
IEPT20161123, Rb Noord-Holland, Diwar v 4Udesigned
(Met dank aan Carja Mastenbroek en Leonie Kroon, Dillinger Law)