Geen risicoaansprakelijkheid voor vernietiging octrooi tegenover zorgverzekeraar
07-01-2022 Print this page
Beroep op octrooi tegenover concurrenten dat vervolgens wordt vernietigd. Octrooihouder is op grond van onrechtmatige daad of ongerechtvaardigde verrijking niet aansprakelijk ten opzichte van een zorgverzekeraar, een niet-concurrent.
OCTROOIRECHT - GEEN ONEERLIJKE CONCURRENTIE
In 2014 heeft dit hof een farmaceutisch octrooi van AstraZeneca AB vernietigd vanwege een gebrek aan inventiviteit (IEPT20140610). Die vernietiging heeft terugwerkend kracht tot zelfs het ABC. Menzis vindt dat AstraZeneca daardoor ten opzichte van haar onrechtmatig heeft gehandeld en dat AstraZeneca daardoor ook ten koste van haar ongerechtvaardigd is verrijkt. Menzis wijst er daarbij op dat zij de kosten heeft vergoed van de bij AstraZeneca voor haar verzekerden gekochte producten.
De rechtbank was van oordeel (IEPT20201014) dat AstraZeneca ongerechtvaardigd is verrijkt vanaf het moment dat AstraZeneca een kortgedingvonnis had betekend aan een concurrerende fabrikant van geneesmiddelen. Het hof oordeelt in dit arrest dat geen sprake is van onrechtmatig handelen of ongerechtvaardigde verrijking.
Risicoaansprakelijkheid
Uit het arrest CFS/Stork (IEPT20060929) volgt dat enige vorm van verwijtbaarheid bij de octrooihouder is vereist voor het aannemen van aansprakelijkheid na de vernietiging van een octrooi.
Dat de octrooihouder die zich op het octrooi heeft beroepen, aansprakelijk is voor de als gevolg van die handelwijze door zijn concurrenten of anderen geleden schade op grond van de enkele omstandigheid dat een octrooi achteraf wordt vernietigd, wordt niet aanvaard.
Er is geen reden om wel risicoaansprakelijkheid aan te nemen in relatie tot de niet-concurrenten, zoals Menzis. Risicoaansprakelijkheid impliceert namelijk dat een octrooihouder nooit mag vertrouwen op zijn inschatting dat het octrooi een nietigheidsprocedure zal overleven. Uit het Ciba Geigy/Voorbraak (IEPT19841116) volgt dat geen risicoaansprakelijkheid van de octrooihouder ten opzichte van anderen dan de partij die door dreiging met executie is gedwongen een in kort geding gegeven verbod na te leven.
Geen misbruik machtspositie
Menzis bevestigt dat een aantal geneesmiddelen behoort tot dezelfde productrange als quetiapine met vertraagde afgifte en dat de arts medisch gezien vrij kan kiezen tussen de geneesmiddelen in die productrange. AstraZeneca kan geen verwijt worden gemaakt van het in stand houden en handhaven van het octrooi.
Geen ongerechtvaardigde verrijking
Artikel 70, zesde lid, Row bepaalt dat uit billijkheidsoverwegingen wel terugbetaling kan worden gevorderd van op grond van de overeenkomsten betaalde bedragen. Uit de wetsgeschiedenis volgt dat heeft gedacht aan de situatie dat een licentienemer een licentievergoeding vooruit heeft betaald voor een lange periode en het octrooi kort daarna nietig wordt verklaard. Een vergelijkbare situatie doet zich hier niet voor.
Het Hof vernietigt het vonnis en veroordeelt Menzis in de proceskosten: €15.996.
